The Conflicts and Injustices Surrounding the East Mediterranean Gas Pipeline

The Eastmed-Poseidon Pipeline will transport gas from Israel into Europe via Cyprus, Greece and Italy. It is a project still in its infancy but has received substantial political and financial backing from various governments, large multi-national companies, the European Union as well as the United States. Aside from the environmental consequences of fossil gas, this pipeline has serious geopolitical and social implications, already fuelling conflict and oppression.

Fossil gas (or natural gas as some of its supporters might call it) is a fossil fuel responsible for a shockingly high amount of greenhouse gas emissions, particularly methane which is 21 times more potent than CO2. It is extracted through a process called fracking which is known to devastate natural habitats and communities. Furthermore, gas is an increasingly expensive source of energy making it a bad investment particularly because its demand is declining rapidly and will continue to do so in the coming years as renewable energy becomes more environmentally and economically viable.

The Eastmed-Poseidon is a “mega-pipeline” (one of Europe’s largest once finished) split into two parts. Eastmed will transport gas from the Levantine Basin to Greece via Cyrpus through disputed waters. Poseidon will then transport the gas through Greece and into Italy where it will be distributed throughout the rest of the continent.

Covering 2,100 km and, at times, going as deep as 3km below the sea’s surface is a €6 billion project promoted by IGIPoseidon, a joint venture between DEPA (Greece) and Edison (Italy). Edison is actually owned by the French EDF Group. Other companies involved in the project include Delek and Ratio (Israel), Chevron and Exxon (USA), ENI (Italy), TOTAL (France), Royal Dutch Shell (Netherlands), Qatar Petroleum and Kogas and BG (Cyprus).

A new report by Gastivists highlights the geopolitical consequences and injustices surrounding the pipeline with particular emphasis on the Eastmed pipeline.

Despite its emphasis on decarbonisation and tackling the climate crisis through measures such as the European Green Deal, the EU continues to strongly support new gas projects such as this one. As of November 2020, the European Union had already spent nearly €36.5 million in public money on the Eastmed-Poseidon pipeline and has included it in the Projects of Common Interest list. This signifies that the EU rates it as a top priority energy project giving it preferential treatment and allowing it to bypass certain regulatory processes.

This is because the EU considers it to be a project that will promote and create “Energy Security” and peace in the region.

The pipeline has also received significant support from the other side of the Atlantic. Last September, the US Congress passed a bill supporting gas projects in the Eastern Mediterranean through militarisation and significant funding.

It probably comes as no surprise that the American giant Exxon Mobil have access to areas of gas exploration off the coast of Cyprus and heavily lobbied the bill earlier in the year.

The Eastern Mediterranean is a hotspot of geopolitical conflict and oppression. Strangely enough, politicians in the region as well the EU and USA are using such situations to justify the pipeline, insisting that it will bring peace, stability and security. In reality, the pipeline has already caused increased tensions despite its early stages.

In the summer of 2020, the “Cyprus Issue” resurfaced in global news as Turkish and Greek warships clashed in the Eastern Mediterranean. In 1974, the Turkish military invaded Cyprus clashing with Cypriot and Greek troops. Since then, Turkey has occupied the Northern part of the island which it refers to as Northern Cyprus, a territory only recognised by Turkey and the leaders of the territory. In 2011, Turkey and North Cyprus redrew the sea borders around the country allowing Turkey to drill in an area otherwise belonging to the Republic of Cyprus. The conflicts escalated to the events last summer and are likely to repeat and even escalate.

Despite this, both the Cypriot and Turkish governments have backed the pipeline in the name of security. For Cyprus, this signifies safety from further Turkish violence. On the other hand, the Turkish government is using it to further justify its military presence in order to protect its claims to the gas fields.

Further East, the gas pipeline continues to aggravate extremely volatile situations in the Levant. Despite belonging to Palestine, the Israeli government continues to block gas exportation from the Gaza Marine field in order to weaken Palestine’s economic and political power. Even Shell withdrew its operations in this gas field following Israeli pressure.

More conflict can be found between Israel and Lebanon over gas fields located between the two warring countries.

Despite all of this, the Eastmed-Poseidon pipeline moves ahead devouring tax-payer money and destroying lives in its wake, all under the guise of peace, stability and Energy Security. As the Gastivists report points out, it is nonsensical to apply the EU’s Energy Security narrative to the situation for three reasons:

North Macedonia is also hedging its bets on gas as it plans to invest over €400 million on gasifying its energy infrastructure. This includes an interconnector gas pipeline with Greece which will pass through Nea Messimvria and Evzoni in Greece up through Gevgelija and Negotino in North Macedonia.

We see many of the same narratives from the EU and the US here as with the Eastmed-Poseidon pipeline. The recently launched Green Agenda: EU support in decarbonising the Western Balkans even considers gas as a viable “stepping stone” towards decarbonisation.

In November 2020, the US ambassador to Skopje, Kate Byrnes, warned the Macedonian Energy Forum attendees that the country is still heavily dependent on Russian gas and should give priority to the gas interconnector with Greece urging “both countries to move quickly to overcome any barriers to this deal.”

Гасоводот Истмед-Посејдон ќе пренесува гас од Израел до Европа преку Кипар, Грција и Италија. Ова е проект кој сè уште е во рана фаза на развој, но и покрај тоа добива значителна политичка и финансиска поддршка од неколку влади, големи мултинационални корпорации, Европската Унија како и Соединетите Американски Држави. Освен еколошките последици од фосилниот гас, овој гасовод има сериозни геополитички и социјални импликации, што веќе разгоруваат конфликти и угнетување.

Фосилниот гас (или природен гас, како што го нарекуваат некои негови приврзаници) е фосилно гориво одговорно за шокантно голема количина на емисии на стакленички гасови, особено метан, кој е 21 пати помоќен од CO2. Гасот е екстрахиран преку процес наречен хидраулично фрактурирање или фракирање, за кој е познато дека уништува природни живеалишта и цели заедници. Понатаму, гасот е сè поскап извор на енергија што го прави лоша инвестиција, особено затоа што неговата побарувачка опаѓа брзо и ќе продолжи да го прави тоа и во наредните години, бидејќи обновливите извори на енергија стануваат поисплатливи и за зачувување на животната средина, борбата против климатската криза, но и за економијата.

Истмед-Посејдон е „мега-гасовод“ (би бил еден од најголемите во Европа ако се изгради) кој е поделен на два дела. Истмед ќе превезува гас од сливот Левантин до Грција преку Кипар низ политички спорни води. Посејдон потоа ќе го транспортира гасот преку Грција до Италија од каде што ќе биде дистрибуиран низ останатиот дел на Европскиот континент.

Покривајќи 2.100 км и на места, длабочина од 3 км под морската површина, гасоводот Истмед-Посејдон е проект вреден 6 милијарди евра промовиран од ИГИПосејдон, заедничко вложување помеѓу ДЕПА (Грција) и Едисон (Италија). Едисон е всушност сопственост на француската групација ЕДФ. Другите компании вклучени во проектот вклучуваат Delek и Ratio (Израел), Chevron и Exxon (САД), ENI (Италија), TOTAL (Франција), Royal Dutch Shell (Холандија), Qatar Petroleum и Kogas и BG (Кипар).

Новиот извештај на „Гастивисти“ ги потенцира геополитичките последици и неправдите кои се поврзани со гасоводот со посебен акцент на гасоводот Истмед.

И покрај „ставањето акцент“ на декарбонизација и справување со климатската криза преку мерки како што е Европскиот зелен договор, ЕУ продолжува силно да ги поддржува новите проекти за гас како овој. Од ноември 2020 година, Европската Унија има потрошено скоро 36,5 милиони евра јавни пари на гасоводот Истмед-Посејдон и го вклучи проектот во списокот на Проекти од заеднички интерес. Ова означува дека ЕУ го оценува овој гасовод како „врвен приоритетен енергетски проект,“ давајќи му преференцијален третман и дозволувајќи му да заобиколи одредени регулаторни процеси.

Ова е затоа што ЕУ наводно смета дека тоа е проект што ќе промовира и создава „Енергетска безбедност“ и мир во регионот.

Гасоводот исто така доби значителна поддршка од другата страна на Атлантикот. Минатиот септември, Конгресот на САД усвои предлог-закон за поддршка на проекти за гас во Источен Медитеран преку милитаризација и значително финансирање.

Веројатно не е изненадувачки што американскиот гигант „Ексон мобил“ има пристап до области за истражување на гас крај бреговите на Кипар и силно го лобираше донесениот закон претходно во годината.

Источниот Медитеран е жариште на геополитички конфликт и угнетување. Чудно е што политичарите во регионот, како и ЕУ и САД ги користат ваквите ситуации за да го оправдаат гасоводот, инсистирајќи дека тој ќе донесе мир, стабилност и безбедност. Но реалноста е дека гасоводот веќе предизвикува зголемени тензии и покрај неговата рана фаза на развој.

Во летото на 2020 година, „Кипарското прашање“ повторно се појави во глобалните вести кога се судрија турските и грчките воени бродови во источен Медитеран. Во 1974 година, турската војска го нападна Кипар и се судри со кипарските и грчките трупи. Оттогаш, Турција го окупираше Северниот дел на островот, нарекувајќи го Северен Кипар, територија што ја признава само Турција и водачите на територијата. Во 2011 година, Турција и Северен Кипар ги преструктуираа морските граници околу земјата и дозволија на Турција да дупчи во потрага по гас во областа која инаку припаѓа на Република Кипар. Конфликтите ескалираа со настаните минатото лето и најверојатно ќе се повторат, па дури и ќе ескалираат уште повеќе.

И покрај ова, и кипарските и турските влади го поддржуваат гасоводот „во име на безбедноста.“ За Кипар, ова означува безбедност од понатамошно турско насилство. Од друга страна, турската влада го користи за дополнително оправдување на своето воено присуство со цел да ги заштити своите претензии кон полињата на гас.

Поисточно, гасоводот продолжува да ги влошува крајно непостојаните ситуации во Левантскиот регион. И покрај тоа што и припаѓа на Палестина, израелската влада продолжува да го блокира извозот на гас од морското поле крај Газа со цел да ја ослабе економската и политичката моќ на Палестина. Дури и Шел ги повлече своите операции на ова поле на гас по израелскиот притисок.

Повеќе конфликти може да се набројат меѓу Израел и Либан околу полињата на гас лоцирани помеѓу двете завојувани земји.

И покрај сето ова, гасоводот Истмед-Посејдон се движи напред проголтувајќи ги парите на даночните обврзници и уништувајќи животи како последица на тоа, сето тоа под маската на мирот, стабилноста и енергетската безбедност. Како што истакнува извештајот на „Гастивистите“, бесмислено е да се применува наративот за енергетска безбедност на ЕУ во оваа ситуација од три причини:

Северна Македонија исто така ги заштитува своите ‘обложувања’ на гас бидејќи планира да инвестира над 400 милиони евра за гасифицирање на својата енергетска инфраструктура. Ова вклучува гасовод за интерконектор со Грција што ќе минува низ Неа Месимврија и Евзони во Грција преку Гевгелија и Неготино во Северна Македонија.

Гледаме многу од истите наративи од ЕУ и САД овде како и со гасоводот Истмед-Посејдон. Неодамна објавената Зелена агенда: Поддршката на ЕУ во декарбонизацијата на Западен Балкан дури го смета гасот како одржлив „отскочен камен“ кон декарбонизација.

Во ноември 2020 година, американската амбасадорка во Скопје, Кејт Бирнс, „ги предупреди“ присутните на македонскиот енергетски форум дека земјата сè уште е во голема мера зависна од руски гас и дека треба да му даде приоритет на гасниот интерконектор со Грција, повикувајќи ги „двете земји да се движат брзо за да ги надминат сите бариери на оваа зделка“.