What makes a house a home? Home is your safe haven, a place of comfort. Shelter from the cold in the winter, reprieve from the heat in summer. A hot meal and warm water to shower or wash your clothes. It is estimated that over 50 million households across the EU lack some or all of these most basic amenities. This is energy poverty; an urgent issue and another byproduct of a broken and unjust system.
What is energy poverty?
Energy poverty is a subject of much concern and deliberation across Europe right now as it is said that anywhere between 50 to 150 million people are affected by it. Unfortunately, a lack of a clear and unified definition across countries means that it’s hard to understand the full extent of the problem and, therefore, how best to tackle it.
According to the Energy Poverty Handbook, “Energy Poverty is commonly understood to be when a person or household is not able to heat or fuel their home to an acceptable standard at an affordable cost. In reality, it covers a very wide set of essential activities. It can occur if people cannot afford to heat their homes adequately, but also to cool them in hot climates. It may mean they cannot afford to cook hot meals, or have reliable hot water for baths and washing clothes or run essential domestic appliances (washing machines, irons, televisions, computers, etc.).”
Other countries define it in much simpler terms often referring solely to the inability to adequately heat their homes or being unable to make utility payments. In Scotland, Wales and North Ireland, it is defined as a situation where a household is forced to spend more than 10% of its income in order to “maintain a satisfactory heating regime.”
Simply put, energy poverty is caused by low incomes, high energy costs and poorly designed and built housing all of which are symptoms of an economic system which is failing to provide people with even the most basic of living standards.
Victims and implications of energy poverty
It comes as no surprise that the most likely victims of energy poverty are society’s vulnerable. People with disabilities or illness and the elderly are some of the most at-risk. The King Baudouin Energy Poverty Barometer found that single-parent families (most of which are women) and single-person households (especially older single persons) fall into this category too.
Energy poverty means living and sleeping in an environment that is too hot or cold or not having the resources to cook hot meals or maintain healthy levels of hygiene. This puts people at greater risk of illness and disease, particularly circulatory or respiratory illnesses. There are also numerous “indirect” impacts of energy poverty.
People tend to experience more social isolation as they are less likely to invite people over to their houses and go out less unless it is necessary in order to avoid coming back to a cold house. Being more susceptible to illness like flu and colds means that people take more sick days than their colleagues which can cause problems for them at work. Being unable to shower or wash their clothes regularly, people can struggle to maintain or find employment and suffer from lower self-esteem. Children living in energy poverty have lower resilience, emotional wellbeing and perform badly at school.
Finally, energy poverty is a big burden on any country’s health system. Winter-related diseases due to cold housing costs the NHS in the UK around €1 billion per year.
Energy poverty in the EU
Without a unified definition of energy poverty across EU member states, it is difficult to have a truly clear picture of the situation across the continent. A lot of the data available refers to specific difficulties such as keeping your house warm, arrears in utility bills, under par housing etc. A recent report by the EU Energy Poverty Observatory found that 7.3% of people were unable to keep their homes adequately warm, 6.6% were behind on utility bills, and 16.2% spend a high portion of their income on such bills. The research found that the majority of people who are in these situations live in apartments as private rent tenants or social housing.
What is the EU doing about it?
In December 2018, the European Union issued a regulation on the Governance of the Energy Union and Climate Action highlighting some very important steps towards ending energy poverty across the continent.
The regulation outlines how energy poverty must be addressed in every member state’s National energy and climate plans (NECPs). These 10-year plans (from 2021 - 2030) must be developed by every country outlining their strategy for tackling the climate crisis including areas like emission reductions, investment in renewable energy and research. The NECPs must now also include an assessment of the number of households in each country living in energy poverty. This must take “into account the necessary domestic energy services needed to guarantee basic standards of living in the relevant national context, existing social policy and other relevant policies, as well as Commission indicative guidance on relevant indicators, including geographical dispersion, that are based on a common approach for energy poverty.”
Member states that find a “significant number” of households living in energy poverty would also need to include a national plan on how to reduce this. The regulation, however, does not quantify what constitutes a significant number.
Energy as a basic human right
While the regulation put forward by the EU is definitely a step in the right direction, only time will tell of its effectiveness.
Energy poverty is yet another symptom of an economic system which is clearly not working in everyone’s best interest. Being able to warm or cool your house, having access to warm water and having the resources to cook hot meals are basic human rights. It is therefore unacceptable that millions of people across Europe are being left behind because of political inaction.
The Energy Poverty Handbook states that “making sure that there is a fair match between incomes and expenditure on essential services, cannot be left to the market alone. Only governments can promote fair distribution and redistribution policies that can ensure that basic rights are guaranteed, no one gets left behind, and close the inequality gap.”
Civil society movements and organisations have been working tirelessly for many years to put pressure on policymakers and achieve positive, tangible results towards tackling this issue. The coalition Right to Energy’s list of demands encompasses many of the necessary steps that need to be taken:
1. A ban of disconnections, to effectively ensure the right to energy;
2. The supply of a minimum amount of energy for all;
3. A massive renovation programme across the EU, to provide decent, efficient housing for all;
4. The targeting of the most vulnerable in these renovation efforts;
5. Recognition of the role of community energy in alleviating energy poverty;
6. Support for community energy projects fighting energy poverty;
7. A European definition of energy poverty, to understand and monitor the issue at EU-level.
Recent calculations have estimated that nearly 25% of North Macedonia, compared to the EU average of 7.3%, are living in energy poverty. In our next article, we delve deeper into the Macedonian realities of energy poverty and what the government is doing about it.
Енергетска сиромаштија: реалност за над 50 милиони домаќинства во ЕУ
Што ја прави куќата дом? Домот е нашето безбедно засолниште, место за комфор и удобност, засолниште од студот во зима и високите температури во лето. Место каде подготвуваме топол оброк за себе, за семејството и пријателите, место каде имаме топла вода за оджување лична хигиена и перење на алиштата.
Се проценува дека над 50 милиони домаќинства низ ЕУ живеат без некоја или ниедна од овие основни удобности. Ова е енергетска сиромаштија; итен проблем и уште еден симптом на неправеден социо-економски систем.
Што е енергетската сиромаштија?
Енергетската сиромаштија во моментов е предмет на интензивирани дебати ширум Европа, бидејќи некаде помеѓу 50 и 150 милиони луѓе се погодени од овој проблем. За жал, недостатокот на јасна и унифицирана дефиниција низ земјите за тоа што всушност претставува енергетска сиромаштија, значи дека е тешко да се разбере ширината и длабочината на проблемот, а со тоа и како најдобро да се реши.
Според Прирачникот за енергетска сиромаштија, под „енергетска сиромаштија обично се подразбира кога едно лице или домаќинство не е во можност да го загрее својот дом или да обезбеди електрична енергија во својот дом, до прифатлив стандард и по достапна цена”. Во реалноста, оваа дефиниција опфаќа многу широк спектар на основни активности. Може да се однесува на тоа ако луѓето не можат да си ги загреат домовите соодветно, но и ако не можат да ги оладат домовите во топлите лета; може да значи дека не можат да си дозволат приготвување на топла храна или немање секогаш кога е потребно топла вода за бања и можност за перење на облеката; или пак ги немаат условите за користење на основни уреди во домаќинството (машини за перење, пегла, телевизори, компјутери, итн.)."
Некои земји го дефинираат тоа со поедноставени термини и таквите дефиниции честопати се однесуваат само на неможноста за соодветно загревање на домовите односно неможноста за плаќање на комуналните услуги. Во Шкотска, Велс и Северна Ирска, енергетската сиромаштија е дефинирана како ситуација кога едно домаќинство е принудено да потроши повеќе од 10% од своите приходи за да „одржи задоволителен режим на греење“.
Едноставно кажано, енергетската сиромаштија е предизвикана од ниски приходи, високи енергетски трошоци и неадекватно дизајнирано и изградено домување, а тоа се симптоми на економски систем кој не успева да им ги обезбеди на луѓето дури и најосновните стандарди за достоинствено живеење.
Жртвите и последиците од енергетска сиромаштија
Не е изненадувачки што најчестите жртви на енергетската сиромаштија се веќе ранливите граѓани во општеството. Некои од најризичните групи се луѓето со инвалидитет или заболувања, старите лица, а според Барометарот за енергетска сиромаштија на Кралот Баудуин, семејствата со самохрани родители (повеќето од кои се жени) и домаќинства од едно лице (особено постари самохрани лица) исто така спаѓаат во оваа категорија.
Енергетската сиромаштија значи живеење и спиење во околина каде е премногу топло или премногу ладно, неможност за подготовка на топли оброци и одржување на стандардно ниво на лична хигиена. Ова ги става луѓето во поголем ризик од заболувања, особено од циркулаторни и респираторни заболувања. Покрај овие, постојат и бројни индиректни влијанија на енергетската сиромаштија.
Луѓето кои живеат во енергетска сиромаштија имаат тенденција кон поголема социјална изолација затоа што постои помала веројатност да покануваат други луѓе во нивните домови или пак да излегуваат, освен ако тоа е неопходно, за да го избегнат враќањето во студен дом. Овие луѓе исто така подлежат повеќе на болести како грип и настинки, значи дека луѓето имаат поголема потреба во споредба со нивните колеги од земање денови за боледување, што може да предизвика проблеми во работниот процес. Неможноста за одржување на лична хигиена и одржување на обелката може да создаде ниска самодоверба кај луѓето и тешкотија при наоѓање на работа. Децата што живеат во услови на енергетска сиромаштија имаат помала адаптибилност, полоша емоционална благосостојба и послаби достигнувања на училиште.
Конечно, енергетската сиромаштија е голем товар за здравствениот систем во секоја земја. Сезонските заболувања поврзани со живеење во ладни домови го чини националниот здравствен систем во Велика Британија околу 1 милијарда евра годишно.
Енергетска сиромаштија во ЕУ
Без унифицирана дефиниција за енергетска сиромаштија во земјите-членки на ЕУ, тешко е да се има вистинска и јасна слика за ситуацијата низ целиот континент. Голем дел од достапните податоци се однесуваат на специфични тешкотии, како што се одржување на топлината во домовите, заостанати долгови за комунални услуги за станбени простории и сл. Неодамнешниот извештај на Опсерваторијата за Енергетска Сиромаштија на ЕУ откри дека 7,3% од луѓето не биле во можност да ја задржат соодветната топлина во домовите, 6,6% имаат заостанати сметки за комунални услуги, а 16,2% трошат најголем дел од своите приходи за вакви потреби. Истражувањето открило дека поголемиот дел од луѓето кои се наоѓаат во ваква состојба живеат во изнајмени или во социјални станови.
Што прави ЕУ во врска со тоа?
Во декември 2018 година, Европската Унија издаде регулатива за управување со енергетската унија и за климатска акција во која се истакнуваат некои многу важни чекори за ставање крај на енергетската сиромаштија низ целиот континент.
Со регулативата е наведено дека енергетската сиромаштија мора да се реши со интегрираните национални планови за енергија и клима на секоја земја-членка (NECP). Овие 10-годишни планови (од 2021 - 2030 година) мора да бидат развиени од секоја земја која припрема стратегии за справување со климатската криза, вклучувајќи и во области како намалување на емисиите, инвестиции во обновлива енергија и истражување. Националните планови за клима и енергија мора да вклучуваат проценка на бројот на домаќинства во секоја земја кои живеат во енергетска сиромаштија. Притоа мора да се земат во предвид „основните домашни енергетски потреби неопходни за да се гарантира основен стандард на живеење во соодветниот национален контекст, постојната социјална политика и другите релевантни политики, вклучувајќи ги и индикативните насоки на Европската Комисија за релевантни индикатори и географската дисперзија, кои се засноваат на заеднички пристап за енергетска сиромаштија“.
Земјите-членки кои ќе увидат „значителен број“ на домаќинства кои живеат во енергетска сиромаштија исто така ќе треба да вклучат национален план за тоа како да се намали овој број. Регулативата, сепак, не го квантифицира она што претставува значителен број.
Енергијата како основно човеково право
Иако регулативата донесена од ЕУ е дефинитивно чекор во вистинската насока, само времето ќе ја покаже нејзината ефективност.
Енергетската сиромаштија е уште еден резултат на економски систем кој очигледно не работи во интерес на сите. Да бидете во можност да го загреете или разладите вашиот дом, да имате пристап до топла вода и да имате ресурси за приготвување на топли оброци, се основни човекови права. Неприфатливо е милиони луѓе ширум Европа да бидат оставени на маргините на животниот стандард заради политичка неактивност.
Во прирачникот за енергетска сиромаштија се вели дека „за да бидеме сигурни дека постои правичен баланс помеѓу приходите и трошоците за основните услуги, не може да се остави решавањето на овој проблем само на ‘пазарот.’ Само владите можат да имплементираат правична политика за дистрибуција и редистрибуција со која може да се обезбеди гарантирање на основните права, за никој да не остане на општествените маргини и да се затвори јазот на нееднаквоста“.
Граѓански движењата, коалиции и организации на граѓанското општество долги години работат неуморно за да вршат притисок врз креаторите на политики и да постигнат позитивни, конкретни резултати за решавање на овој проблем. Списокот со барања на коалицијата Право на Енергија опфаќа многу од неопходните чекори што треба да се преземат:
Забрана за исклучување со што ефективно се обезбедува правото на енергија;
Снабдување со минимална количина на енергија за сите;
Масовна програма за реновирање низ ЕУ, за да се обезбеди пристојно, ефикасно домување за сите;
Насочување на поддршка кон најранливото население во активностите за реновирање;
Препознавање на улогата на енергијата во секоја заедницата за ублажување на енергетската сиромаштија;
Поддршка за енергетски проекти во заедницата за борба против енергетската сиромаштија;
Европска дефиниција за енергетска сиромаштија, за да се разбере и следи проблемот на ниво на ЕУ.
Неодамнешните пресметки проценуваат дека скоро 25% од Македонија, во споредба со просекот на ЕУ од 7,3%, живеат во енергетска сиромаштија. Во нашата следна статија навлегуваме подлабоко во македонската реалност на енергетската сиромаштија и што прават властите околу тоа.